Helsset
Helsset
| |
|---|---|
 |
 |
| Riika |
 Suopma |
| Eanangoddi | Uusimaa eanangoddi |
| Guovlogielda | Helssega guovlogielda |
| Vuođđudanjahki | 1550 |
| Viidodat | 215,12 km² |
| Olmmošlohku | 630 752 (2016) |
| Giella |
suomagiella (80,8 %) ruoŧagiella (5,8 %) |
| Politihkka | |
| Sátnejođiheaddji | Jussi Pajunen |
|
|
|
Helsset (suomagillii: Helsinki, ruoŧagillii: Helsingfors) lea Suoma oaivegávpot. Dan rádjegielddat leat Espoo, Vantaa ja Sipoo.
Gilit[rievdat | Rievdat gáldu]
- Eteläinen suurpiiri: 1. Kruununhaka | 2. Kluuvi | 3. Kaartinkaupunki | 4. Kamppi | 5. Punavuori | 6. Eira | 7. Ullanlinna | 8. Katajanokka | 9. Kaivopuisto | 13. Etu-Töölö | 14. Taka-Töölö | 20. Länsisatama (Ruoholahti; Salmisaari; Lapinlahti; Jätkäsaari; Hernesaari) | 31. Lauttasaari (Kotkavuori; Vattuniemi; Myllykallio; Koivusaari) | 52. Suomenlinna
- Läntinen suurpiiri: 15. Meilahti | 16. Ruskeasuo (Vanha Ruskeasuo; Pikku Huopalahti) | 18. Laakso | 29. Haaga (Etelä-Haaga; Kivihaka; Pohjois-Haaga; Lassila) | 30. Munkkiniemi (Vanha Munkkiniemi; Kuusisaari; Lehtisaari; Munkkivuori; Niemenmäki; Talinranta) | 32. Konala | 33. Kaarela (Kannelmäki; Maununneva; Malminkartano; Hakuninmaa; Kuninkaantammi; Honkasuo) | 46. Pitäjänmäki (Pajamäki; Tali; Reimarla; Marttila; Pitäjänmäen yritysalue)
- Keskinen suurpiiri: 10. Sörnäinen (Vilhonvuori; Kalasatama; Sompasaari; Hanasaari) | 11. Kallio (Siltasaari; Linjat; Torkkelinmäki) | 12. Alppiharju (Harju; Alppila) | 17. Pasila (Länsi-Pasila; Pohjois-Pasila; Itä-Pasila; Keski-Pasila) | 21. Hermanni (Hermanninmäki; Hermanninranta; Kyläsaari) | 22. Vallila | 23. Toukola (Toukola; Arabianranta) | 24. Kumpula | 25. Käpylä | 26. Koskela | 27. Vanhakaupunki
- Pohjoinen suurpiiri: 28. Oulunkylä (Pirkkola; Maunula; Metsälä; Patola; Veräjämäki; Maunulanpuisto; Veräjälaakso) | 34. Pakila (Länsi-Pakila; Itä-Pakila) | 35. Tuomarinkylä (Paloheinä; Torpparinmäki; Tuomarinkartano; Haltiala)
- Koillinen suurpiiri: 36. Viikki (Viikinranta; Latokartano; Viikin tiedepuisto; Viikinmäki) | 37. Pukinmäki | 38. Malmi (Ylä-Malmi; Ala-Malmi; Pihlajamäki; Tattariharju; Malmin lentokenttä; Pihlajisto) | 39. Tapaninkylä (Tapaninvainio; Tapanila) | 40. Suutarila (Siltamäki; Tapulikaupunki; Töyrynummi) | 41. Suurmetsä (Puistola; Heikinlaakso; Tattarisuo; Alppikylä; Jakomäki)
- Kaakkoinen suurpiiri: 19. Mustikkamaa–Korkeasaari | 42. Kulosaari | 43. Herttoniemi (Länsi-Herttoniemi; Roihuvuori; Herttoniemen yritysalue; Herttoniemenranta) | 44. Tammisalo | 48. Vartiosaari | 49. Laajasalo (Yliskylä; Jollas; Tullisaari; Kruunuvuorenranta; Hevossalmi) | 50. Villinki | 51. Santahamina | 53. Ulkosaaret (Länsisaaret; Itäsaaret; Aluemeri)
- Itäinen suurpiiri: 45. Vartiokylä (Vartioharju; Puotila; Puotinharju; Myllypuro; Marjaniemi; Roihupellon teollisuusalue; Itäkeskus) | 47. Mellunkylä (Kontula; Vesala; Mellunmäki; Kivikko; Kurkimäki) | 54. Vuosaari (Keski-Vuosaari; Nordsjön kartano; Uutela; Meri-Rastila; Kallahti; Aurinkolahti; Rastila; Niinisaari; Mustavuori)
- Östersundomin suurpiiri: 55. Östersundom | 56. Salmenkallio | 57. Talosaari | 58. Karhusaari | 59. Ultuna (Landbo, Puroniitty)
Historjá[rievdat | Rievdat gáldu]
Ruoŧa gonagas vuođđudii Helssega jagis 1550. 1700-logus huksejuvvui Helssega ovdii ladni (suomagillii Suomenlinna, ruoŧagillii Sveaborg) vuoi sáhttet bealuštit iežaset Ruošša vuostá. Helsset válljejuvvui oaivegávpogin jagis 1812 dan maŋŋá go Suomas lei boahtán oassi Ruošša keaisárriikka. Helssegis šattai Suoma dásseválddi oaivegávpot jagis 1917.
Viidodat ja dálkkádat[rievdat | Rievdat gáldu]
Viidodat oktiibuot 686 km²
Eananviidodat 186 km²
Mearraviidodat 500 km²
Jagi gaskaárvosaš temperatuvra (2003) + 5,6 °C
Lieggasamos mánotbadji, suoidnemánnu, gaskaárvosaš temperatuvra + 17,2 °C
Čoaskámus mánotbadji, guovvamánnu, gaskaárvosaš temperatuvra - 4,9 °C
