Ođđa siiddut
- njukčamánnu 17 b. 2024 dii. 18.21 2024 (hist | rievdat) [87 stávvala] Yupik (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: {{Jahkelohku}} == Dáhpáhusat == == Riegádeamit == == Jápmimat == {{2000-lohku}})
- njukčamánnu 12 b. 2024 dii. 11.18 Stuttgart (hist | rievdat) [454 stávvala] GregorBungensheim (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: {{Gávpot |riika=Duiska |oassestáhta=Baden-Württemberg |ráđđehusdistrikta=Stuttgart (ráđđehusdistrikta) |vearjogovva=DEU Stuttgart COA.svg |leavga=Flag of Stuttgart.svg |govva=Neues Schloss Schlossplatzspringbrunnen Schlossplatz Stuttgart 2015 01.jpg |viidodat=207,32 |olmmošlohku=632.865 (31.12.2022) |url=www.stuttgart.de/ }} '''Stuttgart''' lea gávpot Duiskkas. {{commons|Stuttgart}} Category:Duiskka gávpogat)
- njukčamánnu 8 b. 2024 dii. 8.08 Iránlaš gielat (hist | rievdat) [342 stávvala] Trondtr (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: '''Iránlaš gielat''' leat indoiránalaš gielat vuollebearaš. == Iránlaš gielat == * avestagiella * darigiella * dološpersiagiella * kurdigiella * ossetiagiella * paštugiella * persiagiella * tadžikigiella * Category:indoiránalaš gielat)
- guovvamánnu 29 b. 2024 dii. 12.09 Ellos eatnu (hist | rievdat) [973 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: '''Ellos eatnu - La elva leve''' lea Norgga drámáfilbma 2023 rájes man Ole Giæver lea rešisseren. Filbma lea Álttá-riiddu birra 1970- ja 1980-loguin ja vuostehágu birra čáhcefápmorusttega huksema vuostá Álttáeanus Finnmárkkus.<ref>[https://www.dagbladet.no/kultur/svimlende-oyeapner/78363564 «Svimlende øyeåpner»]. dagbladet.no. guovvamánu 1. b. 2023. Gehččon geassemánu 20. b. 2023.</ref> Musihkk…) álgoálgosaččat ráhkaduvvon dego "Ellos eatnu - La elva leve"
- guovvamánnu 28 b. 2024 dii. 13.39 Sámiid ædnan (hist | rievdat) [707 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Sverre Kjelsberg ja Mattis Hætta '''"Sámiid eatnan"''' lea lávlla mas leat lávlun, juoigan ja pop oasit maid Sverre Kjelsberg ja Mattis Hætta čuojaheigga 1980:s. Kjelsberg komponerii nuohta, Hætta ráhkadii luođi ja Ragnar Olsen čálii teavstta. "Sámiid eatnan" vuittii Melodi Grand Prix 1980:s ja lei Norgga lávlla Eurovision Song Contestas Haagas Vuolleeatnamis seamma jagi. ==…)
- guovvamánnu 28 b. 2024 dii. 12.44 Sameblod (hist | rievdat) [1 247 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: '''Sameblod''' lea Ruoŧa filbma ráhkaduvvon 2016:s. Amanda Kernell lea čállán giehtačállosa ja bagadallan dan.<ref>Boyd van Hoeij (čakčamánu 1. 2016). [http://www.hollywoodreporter.com/review/sami-blood-same-blod-venice-924936 «'Sami Blood' ('Same Blod'): Venice Review»]. The Hollywood Reporter. Gehččon golggotmánu 20. b. 2016.</ref><ref>Guy Lodge (čakčamánu 1. b. 2016). [http://variety.com/2016/film/reviews/sami-blood-review-1201849915/ «Fi…)
- guovvamánnu 28 b. 2024 dii. 12.01 Vuorbi (hist | rievdat) [690 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Metállavuorbi mii boahtá Jåmafjell-guovllus [[Trøndelága|Davvi-Trøndelágas]] '''Vuorbi''', '''bajá''' dahje '''árpa''', (lullisámegillii ''viejhkie'') gullá sámi meavrresgárrái. Noaidi sámi oskkus lávii atnit meavrresgári bidjan dihte iežas ilmmiid gaskii, dahje viežžan dihte dieđuid boahtteáiggi birra dahje geahččat dáhpáhusaid eará sajiin. Meavrr…)
- guovvamánnu 28 b. 2024 dii. 11.41 Giđđajohtin minuvttas minuktii (hist | rievdat) [809 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: '''Giđđajohtin minuvttas minuktii''' lei njuolggosáddejuvvon njoazes-TV-prográmma maid NRK Sápmi buvttadii, mii čuovui giđđajohtima dálveorohagas Finnmárkku duoddaris ja measta gitta geasseorohahkii Fálái cuoŋománu 24. b. rájes miessemánu 3. b. 2017 rádjái. Sátta sáddejuvvui oktilaččat prográmma neahttasiiddus ja NRK2:s, dušše muhtin áigeguovdilis prográmmat ja valáštallamat gaskkalduhtte, ja muhtin hávii…)
- guovvamánnu 28 b. 2024 dii. 9.42 Datneárpu (hist | rievdat) [794 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Sámi veasku datneárppuin hervejuvvon. '''Datneárpu''' lea metállaárpu danis mainna sáhttá broderet hearvvaid. Dat lea dološ sámi duodji. Olu máilmmiosiin adnojuvvojit golli, silba, veaiki ja bronša hervet láđđi, muhto datneárpu orro adnon dušše Davviriikkain dan ulbmilii. Boarráseamos gávdnosat leat sullii 1000-logu rájes. == Gáldut == {{Jor…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 14.22 Čiehgáhpir (hist | rievdat) [691 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Finnmárkku dievdoolmmoš čiehgahpiriin/šávkkáin 1962:s. '''Čiehgáhpir''' dahje '''šávká''' lea árbevirolaš sámi dievdoolbmogahpir. Čiehgahpiris leat njeallje čiega. Gahpir lea devdojuvvon uvjjaiguin, vai čiegat geaigájit ja dahket nástti.<ref>Engström, Nelly Anna Karolina (cuoŋománu 17. b. 2022), «[https://www.nrk.no/sapmi/quiz%20-hvorfra-kommer-disse-luene%20-1.1…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 13.34 Sápmi Pride (hist | rievdat) [1 060 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Sámediggi Sápmi Prides 2015:S '''Sápmi Pride''' lea jahkásaš pridefestivála mas lea sámi fokus. Festivála mihttu lea ovddidit vuoigatvuođat, dásseárvvu ja seksuála minoritehtaid ja sohkabealminoritehtaid kultuvrra.<ref>Bruun-Solbakk, Dávvet (geassemánu 13. b. 2019). «[https://www.stk.uio.no/forskning/stks-temasider/pride/sapmi-…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 13.07 Sámi osku (hist | rievdat) [2 400 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Noaidi, sámi šamána, meavrresgáriin. G. von Loder Firenzes ráhkadan ̧báhpa ja gielladutki Knud Leem «ealli tevdnegiid» mielde 1767:s. '''Sámi osku''' lea luondduosku mas leat máŋga ipmila ja vuoiŋŋat ja mas oskot ahte luonddus lea siellu. Muhtun govahallamiin 1700-logus juhkkojuvvo sámi osku njealji jovkui, dan mielde makkár riikkas dat orro. Eatnanvuložat, ipmilat mat ledje eatnan nalde, almmálaš ipmilat ja eará i…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 12.40 Sámi girjjálašvuohta (hist | rievdat) [1 255 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|''Lapponia'' 1673:s maid Johannes Schefferus lea čállán mas leat guokte divtta sámegillii maid Olaus Sirma lea čállán, vuosttaš sámi divttat olles historjjás mat leat deaddiluvvon. '''Sámi girjjálašvuohta''' lea girjjálašvuohta maid sápmelaččat leat ráhkadan.<ref>{{Kilde www|Surname1=|Year=2022|Date=miessemánu njukčamánu 4. b.|url=https://snl.no/samisk_litteratur|tittel=samisk litteratur|forfatter=Harald Gaski; Sigbjørn Skåd…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 10.17 Sámi dáidda (hist | rievdat) [1 378 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: '''Sámi dáidda''' leat iešguđetlágan dáidagat maid sámi dáiddárat leat ráhkadan. Historjjálaš hámit sámi govvadáidagis leat báktesárgosat, nu go Álttá báktesárgosat, ja govvosat meavrresgáriin. Árbevirolaččat lea duodji maid dáidaga vuolggasadji.<ref>{{Kilde www|Surname1=|Year=2022|Date=miessemánu njukčamánu 4. b.|url=https://snl.no/samisk_kunst|tittel=samisk kunst|forfatter=Gaski, Harald|språk=girjedáro…)
- guovvamánnu 27 b. 2024 dii. 9.58 Stuorraniibi (hist | rievdat) [625 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Niibi dohpás '''Stuorraniibi''' (nuortalašgillii: ''jõnn-neiʹbb'') lea stuora árbevirolaš sámi niibi. Niibbis lea guhkes, govda ja nanu dearri ja lea hui máŋggabealát bargoneavvu. Dainna sáhttá čuollat rissiid, muoraid, ađđamiid čieskat, njuovvat, sáhttá adnot ákšun muoraid luoddut. Dábálaš stuorraniibbi dearis lea gaskkal 20 ja 45 cm guhkki. == Gáldut == {{Jorgaluvvon|no|Samekniv|giellaa…)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 13.22 Beaska (hist | rievdat) [930 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Dievdoolmmoš ja nissonolmmoš [[Kárášjohka|Kárášjogas beaskkaiguin. Govva lea vižžon «Norges Nationaldragteris» 1852:s.]] '''Beaska''' dahje ''muoddá'' (nom. ''muoddá'', akk./gen. ''muottá'') lea sámi náhkkebivttas mii dábálaččat lea bohcconáhkis ráhkaduvvon, áinnas miesenáhkis. Beaska ii leat nie movt jáhkka, luddejuvvon ovddabealde, muh…)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 13.06 Luhkka (hist | rievdat) [487 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|[[Aili Keskitalo luhkain.]] '''Luhkka''' lea sámi gárvu mas lea gahpir vel. Luhkas lea čeabetráigi ja gokčá gieđaid ja ratti ja hárdu. Dat suodjala buollaša ja biekka vuostá ja sáhttá adnot gávtti dahje beaskka badjel. == Gáldut == {{Jorgaluvvon|nn|Lukka|giellaartihkal=Ođđadárogiella|giella=Ođđadárogiella}} Kategoriija:Sámi sánit ja doahpagat Kategoriija:Sámi biktasat)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 12.57 Dorka (hist | rievdat) [539 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa siidu: thumb|Carl von Linné sámi biktasiin mii sáhttá leat dorka. '''Dorka''' lea sámi bivttas ráhkaduvvon náhkis mii adno eará biktasiid badjel dálvet. Dat lea earálágan go beaska go das leat guolggat sisaguvlui olbmorupmaša vuostá ja dan lea adnon miehtá davvisámi guovllu. == Gáldut == {{Jorgaluvvon|no|Dork|giellaartihkal=Girjedárogiella|giella=Girjedárogiella }} Kategoriija:Sámi sánit ja doahpa…)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 12.15 Stállu (hist | rievdat) [1 078 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «Image:Bauer-Stalo.png|thumb|Stállu boahtá iešguđetlágan hámiin sámi muitalusain ja máidnasiin. Tevdnegis lea Stállu ja Kauras, sámi álbmotmuitalus maid ruoŧelaš P. A. Lindholm lea ođđasismuitalan álggus 1900-logu ja masa John Bauer lea govvosiid ráhkadan. Dás lea stállu bahás jiehtanas Stuoraváris maid sámibártnáš Kauras dájuha, ja báhtara ja diktá dan rájes sápmel…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 11.53 Meavrresgárri (hist | rievdat) [954 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Meavrresgárri mas leat lullisámi govvosstruktuvrrat. Johan Ernst Gunnerus addán dieđalašmuseai Vitenskapsmuseet 1773:s. Olgeš bealde Ernst Mankers sárgosat mat govvidit rumbbu motiivvaid. '''Meavrresgárri''', Sámi rumbu dahje noaiderumbu, goavddis, gobdis, meavrresgárri (davvisámegillii), ''goabdes'' (julevsámegillii) dahje ''gievrie'' (lu…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 11.31 Sámibivttas (hist | rievdat) [713 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Sámediggeovddasteaddjit válgaáigodaga 2013-2017. Ovddasteddjiin leat iešguđetge guovllu gávttit. '''Sámibivttas''', sámi álbmotbivttas. Davvisámegillii ''gákti'', julevsámegillii ''gáppte'' dahje ''gábdde'', bihtánsámegillii ''gáppte'' dahje ''gåppto'', ubmisámegillii ''gápttie'' ja lullisámegilli ''gaeptie'',…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 11.18 Sáhkku (hist | rievdat) [982 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Govva stuora sáhkkospealus Várjját Sámi Museas [[Unjárggas, 2018]] '''Sáhkku''' lea sámi breahttaspeallu. Speallu lea árbevirolaččat davvisápmelaččat, nuortalaččat, anárašsápmelaččat ja julevsápmelaččat, muhto sáhttet maid eará osiin Sámis speallan dan. Speallu lea strategiijasp…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 10.55 Noaidi (hist | rievdat) [915 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Sámi noaidi, govahallan 1700-logus. '''Noaidi''' (julevsámegillii ''noajdde'', lullisámegillii ''nåejttie'', nuortalašsámegillii ''nōjjd'', darjjesámegillii ''niojte'', gielddasámegillii ''noojd/nuojd'', bihtánsámegillii ''nåjjde'') lei sámi šamána, rituálajođiheaddji sámi oskkus. Noaideárbevierru jávkkai 1600-logus, go ris…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 9.31 Lávvu (hist | rievdat) [574 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Sámi bearaš lávu luhtte 1890-logus. '''Lávvu''' lea árbevirolaš sámi telta maid nomáda sápmelaččat lea atnán badjel 2 000 jagi. Lávu lea álki sirdit, ja heive bures sámiid árbevirolaš nomádaeallimii. Lávus leat máŋga njulges muora (cakki) mat leat leat oktii bajemusas ja olggosguvlui gierdun. == Gáldut == {{Jorgaluvvon|no…»)
- guovvamánnu 26 b. 2024 dii. 9.12 Gietkka (hist | rievdat) [933 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Eadni gietkkamánáin. '''Gietkka''' lea árbevirolaš sámi geaŧŧu man guoddá sealggis. Gietkka ráhkaduvvo gohppojuvvon muoras mii lea lihtte- dahje fanashámat ja govddit bajágeahčen go vuolágeahčen. Dát luvddonasto sisttiin, ja das lea goahki sisttis mii lea fanahuvvon soju muorracakkiid badjel oaivegeažis.…»)
- guovvamánnu 23 b. 2024 dii. 12.50 Ládjogahpir (hist | rievdat) [1 062 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Ládjogahpir, dahje ladjo, lea sámi nissongahpir mii lei dábálaš 1800-logus. Alla čohkka dahka ovddosguvlui soju čoarvvi maŋábeallái oaivvi. '''Ládjogahpir'''<ref>Stor norsk-samisk ordbok. [Kárášjohka]: Davvi girji. 2000. s. 208. ISBN 9788273747631.</ref><ref>[http://nordligefolk.no/sjosamene/sjosamisk-klesbruk-gamle-lyngen/#14…»)
- guovvamánnu 23 b. 2024 dii. 12.10 Čázet (hist | rievdat) [597 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Čázehat anus bárggešiiguin. '''Čázehat''' leat árbevirolaš sámi juolgegárvvut leairras. Daid earuha nuvttohiin go leat ráhkaduvvon guolggahis náhkis. Čázehat adnojit vuosttažettiin geassegárvun. == Gáldut == {{Jorgaluvvon|nn|kommag|giellaartihkal=Ođđadárogiella|giella=O…»)
- guovvamánnu 23 b. 2024 dii. 11.37 Nuvttohat (hist | rievdat) [574 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «thumb|Nuvttohat ruškes bohccogápmasiin, maid Gunhild B. Sara Buljo Guovdageainnus lea gorron 2000:s. '''Nuvttohat''' leat árbevirolaš sámi dálvejuolgeváhtut dahkkon bohcconáhkis mas guolggat leat olggosguvlui. Nuvttohat adnojit vuosttažettiin goike muohttagis ja siste. Kategoriija:Sámekultuv…»)
- guovvamánnu 23 b. 2024 dii. 11.29 Duodji (hist | rievdat) [1 563 stávvala] WMNO sámeprošeakta (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «'''Duodji''' (lullisámegillii ''duedtie'', julevsámegillii ''duodje'') lea sámiid árbevirolaš dáiddaduodji ja atnuduodji. Doaba duodji geavahuvvo sihke barggu ja buktaga birra. Váldoearru lea garraduojis muoras, čoarvvis ja dávttis, ja dipmaduojis diŋggas ja náhkis. == Geahča maid == *[https://www.duodjein.no/|Duodjeinstituhtta Duodjeinstituhtta]…»)
- guovvamánnu 22 b. 2024 dii. 17.44 Sátnegirji (hist | rievdat) [3 254 stávvala] SámiTranslator (ságastallan | rievdadusat) (Ođđa erenomáš siidu «Badtitle/Missing» álggahuvvui: «Sátnegirji lea girji mii čilge sániid mearkkašumiid. Sátnegirji maid čilge sániid čállinvuohki, daid sojaheami ja jietnadeami. Dat muhtumin maid addá synonymaid (buhttensániid). Muhtun sátnegirjjit čilgejit mot guhtege sátni geavahuvvo. Ovdamearkka dihte galgá go leat "liikot juoidá" dahje "liikot juogamasa". Dakkár sátnegirjjit leat erenoamážit anolaččat giellaoahpahallá…») Gilkor: Rievdaduvvon visuála rievdadanprográmmain