Teheran

Wikipedia'as/is
Azadi-toardna
Teheran ja Tochal-várri dálvve áigge jagi 2006
Teherana Chitgarjávri jagi 2019
Gávpoga namma persiagillii

Teheran, muhtumin Tehran (persiagillii: تهران), lea Irana oaivegávpot[1][2] ja Teherana provinssa hálddahusguovddáš ja oaivegávpot.[3] Dat lea Irana stuorámus gávpot[4] ja okta máilmmi stuorámus gávpogis. Jagi 2016 álbmotlohkama mielde Teheranas orrot 8 693 706 olbmo.[5]

Dálkkádat[rievdat | rievdat gáldu]

Jagi báhkkaseamos mánnu lea suoidnemánnu, go gaskatemperatuvra 30,8 %. Galbmaseamos mánnu lea ođđajagimánnu, go gaskatemperatuvra lea 2,5 %. Jagi áigge arvá 230 mm. Teheranas lea geassemánus čakčamánnui goikkádat.

Skuvlejupmi[rievdat | rievdat gáldu]

Tehran lea Irana stuorámus ja deháleamos skuvlen- ja oahpahanguovddáš. Oaivegávpotguovllus leat measta 50 universitehta ja allaskuvlla. Dain Teherana universitehta lea Irana boarráseamos allaskuvla. Dan historjá álgá juo 1800-logu gaskamuttus go Dar ul-Funun vuođđuduvvui. Dál universitehtas leat 32 000 studeantta 40 dieđagottis. Jagi 1986 rájes Universitehta dálkkasdieđalaš dieđagoddi lea leamaš sierra universitehta: Tehrana dálkkasdieđalaš universitehta.[6]

Johtolat[rievdat | rievdat gáldu]

Teheranas lea riikkaidgaskasaš girdišillju (Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišillju[7]), sisriikkalaš girdišillju (Mehrabad girdišillju[8]), oaiveruovdemáđiistašuvdna, metro, stuorra bussemetrofierpmádat, šleađgabusset ja stuorra fierpmádat eatnangeainnuin.

Girdinjohtolat[rievdat | rievdat gáldu]

Iran Air-girdi Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišiljus.

Teheranas leat guokte girdišilju: Mehrabadin girdišillju (THR)[8] ja Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišillju (IKA).[7] Jagi 2007 rádjái Mehrabadin girdišillju lei riikkaidgaskasaš girdišillju, muhto dalle buot riikkaidgaskasaš girdinjohtolat sirdásii ođđa girdišilljui nappo Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišilljui. Dal Mehrabadin girdišiljus lea dušše sisriikkalaš girdin- ja fráktajohtolat.

Bussemetrojohtolat[rievdat | rievdat gáldu]

Váldoartihkal: Teherana bussemetro

Teherana bussemetrojohtolaga ruvttofálaldat

Teherana bussemetro (persiagillii: سامانه اتوبوس تندرو تهران) lea Irana vuosttaš bussemetrofierpmádat. Fierpmádaga vuosttaš linjá rahppojuvvui miessemánu 12. b. 2007. Mieđaid mieđaid rahppojuvvojedje lassi linjját ja dál leat oktiibuot 10 linjjá.

Metrojohtolat[rievdat | rievdat gáldu]

Teherana metrokárta

Váldoartihkal: Teherana metro

Teherana metro rahpajuvvui jagi 1999. Vuosttaš metrolinnját rahppojuvvojedje jagiid 1999–2001.

Gáldut[rievdat | rievdat gáldu]

  1. Iran Statistical Yearbook 1388 (2009–2010): Statistical Centre of Iran (via amar.org.ir). Čujuhuvvon 24.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  2. de Planhol, Xavier. Teheran i. A Persian city at the foot of the Alborz. 20.7.2014. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  3. Iran Statistical Yearbook 1391 (2012–2013): Statistical Centre of Iran (via amar.org.ir). Čujuhuvvon 24.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  4. Brinkhoff, Thomas. Iran: Major and Midsize Cities: citypopulation.de. Čujuhuvvon 27.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  5. Brinkhoff, Thomas. TEHRĀN: in Tehrān (Tehran): citypopulation.de. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  6. About: Tehran University of Medical Sciences. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  7. a á Tehran – Imam Khomeini International Airport / Ahmadabad Airport (IKA). Čujuhuvvon 30.6.2020.
  8. a á Tehran – Mehrabad International Airport (THR). Čujuhuvvon 30.6.2020.