Iran
Iran islamlaš dásseváldi[2] جمهوری اسلامی ایران Žomhūrī-je Eslāmī-je Īrān | |
|---|---|
 Leavga |
 Vearjogovva |
 Kárta |
|
| Stáhtahápmi | teokratiija, islamlaš dásseváldi |
| Presideanta | Hassan Rouhani |
| Oaivegávpot | Teheran |
| Eará gávpogat |
Mašhad (2 749 374 as., 2011)[3] Isfahan (1 756 126 as.)[3] Karaž (1 614 626)[3] |
| Viidodat | 1 648 195 km² |
| – mas sisčáhci | 7,07 % |
| Olmmošlohku | 83 183 741 (2019) |
| – ássečoahkkisvuohta | 48/km² |
| Virggálaš gielat | persiagiella, arábagiella |
| Valuhta | rial (IRR) |
| BÁB | 987 mrd. USD |
| – per ássi | 12 800 USD |
| HDI | 0,766 |
| Áigi | UTC+3.30 |
| – geasseáigi | UTC+4.30 |
| Nationálalávlla |
سرود ملی جمهوری اسلامی ایران (Sorud-e Melli-je Žomhuri-je Eslāmi-je Irān) |
| Interneahtta-TLD | .ir, ایران. |
Iran[1][2] (persiagillii: ایران Īrān) dahjege Irana islamlaš dásseváldi[1] dahje Iran islamlaš dásseváldi[2] (persiagillii: جمهوری اسلامی ایران Žomhūrī-je Eslāmī-je Īrān) lea riika Gaska-nuorttis Ásias. Irana oaivegávpot lea Teheran.
Sajádat ja rájit[rievdat | edit source]
Irana rádjeriikkat leat Armenia ja Azerbaižan davveoarjin, Turkmenistan davvenuortin, Afganistan ja Pakistan nuortin ja Irak ja Durka oarjin. Irana guhkimus rádji lea Iraka; ráji guhkkodat lea badjel 1300 km. Davvin ja lullin Iranas eai leat rádjeriikkat. Irana davábealde lea 600 km Kaspimeara riddu. Riikka lulábealde leat Persialuokta, Hormuznuorri ja Omanluokta. Lullirittu guhkkodat lea badjel 2000 km.
Historjá[rievdat | edit source]
Jagi 1935 rádjái riikka virggalaš namma lei Persia.[4]
Guovlojuohkin[rievdat | edit source]
Váldoartihkal: Irana provinssat
Iranas leat 5 guovllu,[5] main leat 31 provinssa (persiagillii: استان ostān, ml. استانها ostānhā). Geassemánu 23. b. 2010 ođđaseamos ja 31. provinsa Alborz sierranii Teherana provinssas.[6] Provinssat leat juhkkon šahrestánaide ja šahrestánat fas hálddahusbiirriide (bakhš).
Motto ja álbmotlávlla[rievdat | edit source]
Irana de facto -motto lea "Iehčanasvuohta, friddjavuohta, islamlaš dásseváldi" (persiagillii: استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی, Esteqlāl, Āzādi, Žomhuri-je Eslāmi). Su álbmotlávlaga namma lea Irana islamlaš dásseválddi nationálalávlla (persiagillii: سرود ملی جمهوری اسلامی ایران, Sorud-e Melli-je Žomhuri-je Eslāmi-je Irān).
Gáldut[rievdat | edit source]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Riikkaid namat čieža gillii 21.10.2009, beaiváduvvon 19.2.2019: Ruovttueatnan gielaid guovddáš. Čujuhuvvon 23.06.2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Expression:Iran 24.3.2015: Sámi Giellagáldu. Čujuhuvvon 23.06.2020.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Iran Statistical Yearbook 1391 (2012–2013) Chapter 2. Population: Statistical Centre of Iran (via amar.org.ir). Čujuhuvvon 25.6.2020. (eaŋgalsgillii)
- ↑ Iran profile. Čujuhuvvon 24.6.2020. (eaŋgalsgillii)
- ↑ همشهری آنلاین-استانهای کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند (Provinssat leat juhkkon vihtta guvlui.) 22.6.2014. Čujuhuvvon 25.6.2020. (persiagillii)
- ↑ Provinces of Iran 21.4.2016: Statoids. Čujuhuvvon 23.6.2020. (eaŋgalsgillii)
Geahča maid[rievdat | edit source]
| |||||||
