Diftoŋga
Jump to navigation
Jump to search
Dán artihkkalis dáidet leat čállinmeattáhusat. Jus háliidat, de divo daid ja váldde eret dan málle. Giitu!
Diftoŋga (greikkagillii δίφθογγος, "difthongos", "guvtiiguin jienaguin") lea vokálaráidu, mas lea goabbáge vokála celkko seamma stávvalis. Juos maŋŋálas vokálat gullaba sierra stávvaliidda, dát ii ráhkat diftoŋgga.
Davvisámegiela diftoŋggat[rievdat | edit source]
Vaikko hállangielas ja dialeavttain sáhttá leat eambbo, davvisámegiela čállingielas leat njeallje diftoŋgga:
- ea
- ie
- oa
- uo
Diftoŋganjuolgan[rievdat | edit source]
Davvisámegielas diftoŋga njuolgá dahjege rivde:
- ea --> e
- ie --> i
- oa --> o
- ua --> u
Diftoŋggat rivdet eaŋkalvokálan go deattohis stávvalis lea -e-, -o-, -ii- d. -ui- dahjege čuovvovaš dáhpáhusain bárrastávvalvearbbaiguin:
Preseansa[rievdat | edit source]
-at -it -ut 1.pers.duála. vižže bohte gorro 3.pers.pl. vižžet bohtet gorrot neg. - - -
Preterihtta[rievdat | edit source]
-at -it -ut 1.pers.sg. vižžen bohten gorron 2.pers.sg. vižžet bohtet gorrot 3.pers.sg. - bođii - 1.pers.duála - bođiime - 2.pers.duála - bođiide - 3.pers.duála - bođiiga - 1.pers.pl. - bođiimet - 2.pers.pl. - bođiidet - 3.pers.pl. vižže bohte gorro neg. - - gorron
Konditionála[rievdat | edit source]
-at -it -ut 1.pers.sg. - - gorošin/gorolin 2.pers.sg. - - gorošt/gorolit 3.pers.sg. - - gorošii/gorolii 1.pers.duála - - gorošeimme/goroleimme 2.pers.duála - - gorošeidde/goroleidde 3.pers.duála - - gorošeigga/goroleigga 1.pers.pl. - - gorošeimmet/goroleimmet 2.pers.pl. - - gorošeiddet/goroleiddet 3.pers.pl. - - gorošedje/goroledje neg. - - goroše
Potentiála[rievdat | edit source]
-at -it -ut
1.pers.sg. - bođežan gorožan
2.pers.sg. - bođežat gorožat
3.pers.sg. - bođeš goroš
(bođeža) (goroža)
1.pers.duála - bođežetne gorožetne
2.pers.duála - bođežeahppi gorožeahppi
3.pers.duála - bođežeaba gorožeaba
1.pers.pl. - bođežit gorožit
bođežat gorožat
2.pers.pl. - bođežehpet gorožehpet
3.pers.pl. - bođežit gorožit
neg. - bođeš goroš
Imperatiiva[rievdat | edit source]
-at -it -ut 2.pers.sg. - - - 2.pers.duála - - - 2.pers.pl. - bohtet gorrot neg. - - -
Optatiiva[rievdat | edit source]
-at -it -ut 1.pers.sg. - bohton gorron 2.pers.sg. - - - 3.pers.sg. - bohtos gorros 1.pers.duála - - - 2.pers.duála - - - 3.pers.duála - bohtoska gorroska 1.pers.pl. - bohtot gorrot 2.pers.pl. - bohtet gorrot 3.pers.pl. - bohtoset gorroset neg. - - -
Partisihppa[rievdat | edit source]
-at -it -ut
- - gorron