Okteahttaláhka
Okteahttaláhka lea álkes láhka mii adnojuvvo kemiijas. Láhka cealká ahte atomat vigget ovttastuvvat dainna lágiin ahte juohke atoma olggumus elektrongaras leat gávcci elektrovnna. Hydrogena ja helium leat spiehkastagat. Dainna lágiin atomat ožžot árvogássa ráhkadusa. Go atoma lea dego árvogássa de dat lea nannoseabbo dábálaš elektronkonfigurašuvnnaid ektui. Okteahttalága guoská ovddemustá periodalaš vuogádaga váldojoavkkuide, erenoamážit čitna-, nitrogena-, oksygena- ja halogenajoavkkuide.
Spiehkastagat
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Galgá atnit muittus ahte láhka ii dohkke atnit buot dáhpáhusain, go leat moadde spiehkastagat. Deháleamos spiehkastat lea ahte hydrogena ja helium sáhttet viggat oažžut duššefal ovtta elektrongara mas leat guokte elektrovnna.
Garat
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Okteahttaláhka boahtá atnui go čilge elektrovnnaid sajádaga muhtun atomas. Elektrovnnat leat máŋga gearddis: K-garra, L-garra, M-garra jna, muhto guđe nai garas leat maiddái máŋga energiijagearddi. K-garrii čáhkket dušše guokte elektrovnna ja L-garrii fas gávcci. M-garas leat golbma energiijameari. Vuos dievvá vuolimus mearri guvttiin elektrovnnain, ja de gaskkamus mearri guđain elektrovnnain muhto ovdal go M-gara bajimus energiijamearri dievvá de N-gara vuolimus energiijamearri dievvá guvttin elektrovnnain. M-garrii čáhket logi elektrovnna.
Kalium lea vuođđoávnnas mas lea atomalohku 19. Sihke K-garra ja L-garra leat dievvan. Go M-garas leat gávcci elektrovnna de N-garra dievvagoahtá