Antibiohta
Antibiohta (greikkagiela anti- vuostá, bios eallin) lea biologaid gillii ávnnas mii boahtá ealli organismmas ja galgá eastadit eará organismmaid. Ovdamearkka dihte baktearat ja guobbarat ellet parasihttan dahje jápma ávdnasiid biđgemiin. Dan dihte go dain lea seammá eallinvuohki dat vigget mirkkohit nuppi. Dat vuohčudit ávdnasiid mat nubbi ii gierdda. Ovdamearkka dihte guobbarat Penicillium-juogosteamis dahket pensiliinna eastadandihte baktearat.
Dat antibiohtaid namat mat gullet "dábálaš čuvgehussii" nugo pensiliinnat leat dat mat adnojuvvojit buohccedivššus. Antibiohta beaivválaš gillii mearkkaša dálkkas mii eastada baktearaid.
Antibiohtaid mekanismmat
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Jus antibiohta galgá leat anihahtti dat ferte eastadit baktearaid muhto ii roasmmehuhttit olbmo seallaid. Dáinna lágiin dat fertejit doaibmat ávnnasosiid vuostá mat gullet baktearaide mat juogo váilojit dahje leat sakka earáláganat olbmus.
Seallaseaidni
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Eanas baktearain, nuppe ládje go ealliid seallain, lea seallaseaidni. Antibiohtat mat billistit seallaseainni dahje eastadit huksema leat dábáleamus antibiohtat. Daid stuorámus joavku lea betalaktamat ja dat joavku sisttisdoallá penisilliinnaid, cefalosporiinnaid ja karbapenemaid.
Proteinsyntesa
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Sihke baktearain ja ealliid seallain leat ribosomat mat buvttadit proteiinnaid. Muhto baktearaid ribosomaid ráhkkanus spiehkkasa ja dan dihte mii sáhttit geavahit antibiohtaid mat aivve váikkuhit baktearaid ribosomaide. Tetrasykliinnat, aminoglykosidat ja makrolidat iešguđet ládje eastadit proteinsyntesa ribosomain.