Kåre Willoch
| Kåre Willoch | |
|---|---|
| Kåre Willoch | |
.jpg) | |
| Riegádan | golggotmánu 3. beaivvi 1928:s[1][2][3] |
| Jápmán | juovlamánu 6. beaivvi 2021:s[5][4] (93) |
| Riikkavulošvuohta | |
| Bargu | |
| Ámmát | politihkkár |
| Giella | dárogiella |
| Bálkkašumit | Fritt Ords Pris (nb)  , kommandør med stjerne av St. Olavs Orden (nb) , Begravelse på statens bekostning (nb) , Bypatrioten ja Willy Brandt-prisen (nb) |
| Lassedieđut | |
| Vuolláičálus |  |
 Kåre WillochWikimedia Commonsas | |
Kåre Isaachsen Willoch (golggotmánu 3. beaivve 1928 Oslo, Norga – juovlamánu 6. beaivvi 2021 Ullern, Norga) leai norgga politihkkár (Olgešbellodat). Son leai Olgešbellodaga generálačállin jagi 1963 rájes gitta 1965 jahkái, Olgešbellodaga jođiheaddjin jagi 1970 rájes 1974 rádjai, hánddalministtarin jagis 1963 ja jagiin 1965–1970. Maŋŋá go son geassádii riikkapolitihkas leai son Oslo ja Akershusa filkamánnen (1989–1998) ja stivrajođiheaddjin NRK:as (1998–2000).
Duogáš
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Son leai oahppan sosiálaekonoma ja bargan ovdal Norges Rederiforbund:as ja Norges Industriforbund:as.
Politihkálaš ámmáhat
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Willoch leai bellodatpolitihkkárin Olgežis beakkán jođiheaddji, ja hui čielga ovddasteaddji olgešbellodatbárus mii bođii johtui 1970-logu loahpas. Jienasteaddjit doarjugohte konservatiivalaš ja márkanliberalisttálaš politihka, dagahii ahte Olgeš, Willocha jođihemiin, stuorui riikka nubbin stuorámus bellodahkan. Nuba jagis 1981 son šattai stádaministtarin dan vuosttaš čielga Olgeš-ráđđehusas, jagi 1928 Ivar Lykke ráđđehusa rájes. Ráđđehus viiddiduvvui jagis 1983:as vel guvttiin bellodagain, Guovddášbellodagain ja Risttalaš Álbmotbellodagain, nuba leai čielga eanetlohku su duogábeale Stuorradikkis. Jagi 1985 stuorradikkeválggain maŋŋá šattai Willoch ráđđehus unnitloguráđđehussan.
Guokte dehálaš reforbma rievdadusa dán ráđđehusáiggis ledje earret eará unnidit almmolašvuođa vejolašvuođa seaguhit áššiide. Dainnavugiin galggai servodat dahkkon eanet rabasin mas lea unnit almmolaš detáljastivrema ja ráddjema. Numo omd. giddenlága ovdii bođii rahpanáigeláhka, juoga mii divttii ealáhusdoalliid (gávppiid) leat rabasin maŋŋá diibmu 17.00 maddái. Lagasradiot leai lohpi ásahit ja NRK sáddenmonopola nogai. Maiddái dearvvašvuođabálvalusaid monopola nogai go šattai lohpi ásahit priváhta medisiinnálaš klinihkaid.
Kåre ja Gro
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Dat politihkálaš digáštallan Norggas šattai garrasit vuostálagai Olgeža jođiheaddji Willocha ja stuorámus vašálačča Bargiidbellodaga jođiheaddji Gro Harlem Brundtlanda gaskka. «Gro og Kåre» gaskasaš TV-debáhtat ledje stuorra mediadáhpáhusat. Digáštallamiin čalmmustahtii Willoch iežas su čeahpes hállanvugiin, ja mievžžadeaddji ráfálašvuođain. Son almmuhii jagis 2008 ságastallangirjji «Alvorlig talt» ovttas Odvar Nordli:ain.
Virggit ja barggut
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]- 1953: Oahppan cand.oecon.
- 1954–1963: Bargi Norges Industriforbund:as
- 1957–1989: Stuorradikkeovddasteaddji Oslo Olgežii
- 1963–1965: Generálčálli Olgešbellodagas
- 1963: Hánddalministtar i Lyng-ráđđehusas (borgemánnu-čakčamánnu)
- 1965–1970: Hánddalministtar Bortenráđđehusas
- 1970–1974: Olgešbellodaga jođiheaddji
- 1970–1981: Parlamentáralaš jođiheaddji Olgešbellodaga stuorradikkejoavku
- 1981–1986: Norgga stádaministtarin
- 1986: Sadjásašpresideantan riikkaidgaskasaš Demokráhtalaš Uniovdnan
- 1986–1989: Olgoriikalávdegottijođiheaddji
- 1986–1992: Norsk-tysk selskap presideanta (Deutsch-Norwegische Gesellschaft)
- 1989–1998: Oslo ja Akershus Filkamánne
- 1990: Suodjaluskommišuvnna jođiheaddji jagis 1990
- 1998–2000: NRK:a stivrajođiheaddji
- 1999–2000: Jođiheaddji Sårbarhetsutvalget nammaduvvon Bondevik-ráđđehusas čakčamán 3. beaivve 1999, dainna ulbmiliin čielggadit servodaga rašesvuođa ja ráhkkaneami.
Bálkkašumit ja nammadeamit
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]- 1983 gudnedoavttirin St. Olaf College:s Minneapolis, USA
- 1996 nammaduvvui «Årets opinionsdanner» (dánjagaš opiniondahkki) Redaktørforeningen:a ja seamma jagi geigejedje Norges Bondelag:a bálkkašumi «Sunt Bondevett»
- 1996 nammaduvvui St. Olavs Orden:a kommandør:an násttiin
- 1997 oaččui Fritt Ord-bálkkašumi, (friddja-sátni).
- 2003 Gudnemiellahttun Studentersamfundet i Trondhjem, (studeanttaidservodagas Troandimis)
- 2005 gudnejahtton Willy Brandt-bálkkašumiin.
- 2006 gudnebálkkašumi «Bypatrioten» juogadii Oslo Byes Vel.
Willoch lea maid Den gyldne gris:a riddár (šealgi spiidni). Det Norske Studentersamfunds orden, (Norgga studeanttaidservodaga ortnet)
Bibliografiija
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]- Willoch, Kåre: Minner og meninger, Chr. Schibsteds Forlag, Oslo 1988, ISBN 82-516-1231-4
- Willoch, Kåre: Statsminister, Chr. Schibsteds Forlag, Oslo 1990, ISBN 82-516-1350-7
- Willoch, Kåre: Tanker i tiden Cappelen , 1999 , ISBN 82-02-18596-3
- Willoch, Kåre: Myter og virkelighet, Cappelen , 2002 , ISBN 82-02-20460-7
- Willoch, Kåre: Utfordringer, Cappelen , 2004 , ISBN 82-02-23572-3
- Willoch, Kåre: Erfaringer for fremtiden, Cappelen , 2010 , ISBN 9788202337667
Gáldut
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]- ↑ (unspecified title) — Suurkäräjät.
- ↑ https://media.digitalarkivet.no/view/43434/931
- ↑ Munzinger Personen
- ↑ a á Olsson S. V. Kåre Willoch er død — NRK, 2021.
- ↑ Andersen E. R., Solberg K. Kåre Willoch har gått bort, 93 år gammel — VG, 2021.
- ↑ Bach D. Tidligere statsminister Kåre Willoch har gått bort — 2021.