Njuikes sisdollui

Ealán

Wikipedia
(Ođđasitstivrejuvvon siiddus Organisma)

Ealán dahje organisma (Greikagielas: ὀργανισμός, organismos) lea juoga mii gávdno ja eallá. Ealánat leat máŋggaláganat, nugo máŋgaseallat eallit, šattut dahje guobbarat, dahje ovttaseallat ealánat nugo baktearat. Visot ealánat sáhttet lassánit, stuorrut ja muhtin muddui reagerat dasa mii dáhpáhuvvá birrasis. Olbmot, eallit, šattut ja guobbarat leat dakkár ealánat mat leat ráhkadan sierra gođđosiid main lea iešguđetlágan doaibma.

Virus ii láve gullat ealániidda, dan dihte go dat eai ieža bastte lassánit, stuorrut dahje atnit biebmoávdnasiid ávkin. Muhtun ealánat eai sáhte eallit iešheanalaččat ja fertejit dan dihte eallit muhtun sealla siste, muhto dattetge sáhttet ieža lassánit ja atnit biebmoávdnasiid ávkin. Vaikko virusiin leat moadde ensymat ja molekylat mat leat ealána dovdomearka, dain ii leat ávnnasmolsun ja dat eai máhte ieža ráhkadit virusii gullevaš osiid. Dieđusge dalle iešheanalaš lassáneapmi lea veadjemeahttun. Virusat lassánit isitsealla doaimma veagas.