Agatha Christie
| Agatha Christie | |
|---|---|
| Agatha Christie | |
 | |
| Riegádan | čakčamánu 15. beaivvi 1890:s[1][2][…] |
| Jápmán | ođđajagimánu 12. beaivvi 1976:s[1][2][…] (85) |
| Hávdi | Church of St Mary, Cholsey, Oxfordshire, Englánda, .svg){kind=small} Ovttastuvvan gonagasriika |
| Riikkavulošvuohta | |
| Bargu | |
| Ámmát | girječálli, románačálli, krimforfatter (nb)  , mánusčálli, dramaturga, prosaista, selvbiograf (nb) , diktačálli ja dramatihkkár |
| Girjjálašvuođa šáŋŋer | rihkusgirjjálašvuohta, detektiivarománat, ráhkisvuođarománat |
| Giella | eaŋgalsgiella |
| Bálkkašumit | kommandør av Order of the British Empire (nb) , Premio Edgar Grand Master (nb) , Fellow of the Royal Society of Literature (nb) , The Anthony Awards (nb) ja kommandør av Order of the British Empire (nb) |
| Bearaš | |
| Váhnemat | áhčči: Frederick Alvah Miller (1846–1901) eadni: Clarissa Margaret 'Clara' Boehmer (1854 d. 1855–1926) |
| Guoibmi | Max Mallowan ja Archie Christie (en) |
| Mánát | Rosalind Hicks |
| Lassedieđut | |
| Vuolláičálus |  |
| Ruovttusiidu | https://agathachristie.com |
 Agatha ChristieWikimedia Commonsas | |
.svg){kind=small}
Dame Agatha Mary Clarissa Christie, Lady Mallowan (čakčamánu 15. beaivve 1890 Torquay, Devon, Englánda, Ovttastuvvan gonagasriika – ođđajagimánu 12. beaivve 1976 Winterbrook House, Winterbrook, Oxfordshire, Englánda, Ovttastuvvan gonagasriika; nieidanamma Miller) lei englándalaš girječálli. Son čálii oktiibuot 66 detektiivarománaid, 14 noveallačoakkáldaga ja 6 ráhkisvuođarománaid. Ráhkisvuođarománaid son čálii suollemas namain Mary Westmacott.
Eallin
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Mánná- ja nuorravuohta
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Agatha Mary Clarissa Miller riegádii čakčamánu 15. beaivve 1890 Torquays, Devonis, Englánddas.[7] Su áhčči lei amerihkálaš Frederick Alvah Miller ja su eadni englándalaš Clara Boehmer.[7]
Agatha eadni Clara riegádii jagi 1854 Belfastis, Irlánddas. Su áhčči lei Kapteaidna Frederick Boehmer ja su eadni Mary Ann West. Clara lei bearraha áidna nieida. Cuoŋománu 1863, go Clara lei 9-jahkásaš, su áhčči jámii riidenlihkohisvuođas Jerseys. Leaska Mary Ann Westis lei unna dietnasat ja vihtta máná. Go son ii nagot dikšut mánáid akto ja Clara goaski Margaret West lei náitalan seammá jagi rikkes amerihkálaš Nathaniel Frary Millerin, Clara fárrii sudno luhtte. Vaikko Miller-guovttos eai leat ovttas mánát, Nathanielis lei juo bárdni ovddeš náittoslihtus go soai náitaleigga. Dat bárdni lei Frederick Miller, mainna Clara Boehmer náitalii cuoŋománu 1878.[7]
Fredericka ja Clara vuosttaš mánná, Margareta Frary Miller (1870–1950), riegádii Torquays mas guovttos lei láigovisti. Sudno nubbi mánná, Louis ”Monty” Montant Miller (1880–1929), riegádii New Yorkis go Frederick Miller lei doppe bargomátkkis. Go Fredericka áhčči jámii, son testamentii mannjásis £2000. Fargga dan maŋŋá Clara Miller osttii Torquayst dálu man namma lei Ashfield. Doppe Agatha Miller riegádii bearraha goalmmát ja maŋimuš mánnán.[7]
- Agatha Christie govat
-
Agatha Christie nuorra nieidan
Agatha Millera mielde su mánnávuohta lei lihkkoš.[8] Juo mánnávuođa rájes su eallimis ledje ollu gievrras, doaimmalaš ja iešheanalaš nissonat,[7] geaid luhtte son golahii áiggi Devonis, Ealingis ja dálvit lulli-Eurohpá.[7] Mánnán Agatha ii vázzán skuvlla ja su eadni oahpahii su lohkat, čállit ja rehkenastit ruovttus. Daidda lassin son oahpai čuojahit piáno ja mandoliinna.
Go Agatha lei oktanuppelotjahkásaš, su áhčči jámii. Agatha orrui guovttá etniinis dan maŋŋá go su oabbá Margaret náitalii ja su viellja Monty fárrii Lulli-Afrihkái. Jagi 1905 Agatha Miller fárrii Parisii gos son oahppagođii piánočuojaheami ja lávluma. Son háliidii šaddat operalávlun, muhto su jietna ii heiven dasa man dihte son galggai vajálduhttit dan niegu.
Vuosttaš náittosdilli
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]
Jagi 1914 Agatha Miller náitalii Archibald ”Archie” Christiein gii lei gonagaslaš áibmofámuid soahteolmmái. Soai leigga deaivvadan jagi 1912 Egypta oaivegávpogis Kairos mas Agatha orrui etniinis dálvit. Agatha eadni vuosttildii náittosdili go Archibald Christie lei váreheapme, muhto dat ii hehtten Agatha. Vuosttaš máilmmisoađi áigge Agatha Christie barggai buohcceviesus buohccedivššárin. Son ii goittotge liikon bargui ja bargagođii apotehkas gos barganáigi lei oanehit ja bálká buoret. Apotehkas son oahpai ollut mirkkuid birra main leat dehálaš rolla su detektiivarománain. Jagi 1919 riegádii bearraha áidna mánná Rosalind. Christie fuolahii bearrahis, iige jurddašan su barggu girječállin, vaikko son lei gávdnan girjelágádusa mii háliidii almmustahttit su vuosttaš detektiivaromána.
- Agatha Christie orrunsajit
-
Ashfield, Agatha Christie riegádanbáiki Torquays, Devonis. Dállu ii leat šat. -
58 Sheffield Terrace, Agatha Christie visti 1934–1941 Holland Parkis, Londonis. -
Greenway, Agatha Christie geassestohpu 1938–1976 Torbays, Devonis. -
Winterbrook House, Agatha Christie báiki Wallingfordis, Oxfordshire.
Bargu
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]Christie vuosttaš romána The Mysterious Affair at Styles almmustuvai jagi 1920, muhto Christie lei čállán dan juo njeallje jagi ovdal. Muitalus vuođđuduvai dasa, maid girječálli lei oahppan mirkkuid birra apotehkas. Dan girjjis lei maiddái belgialaš detektiiva Hercule Poirot, geas šattai okta máilmmi beakkáneamos detektiivvain. Christie čuovvovaš romána The Secret Adversary almmustuvai guokte jagi maŋŋil, muhto easkká Christie guđat romána dihte, jagi 1926 almmustuvvon The Murder of Roger Ackroyd Christie šattai beakkánin.
Gáldut
[rievdat | rievdat wikiteavsttain]- ↑ a á Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: платформа открытых данных — 2011.
- ↑ a á Encyclopædia Britannica
- ↑ a á SNAC — 2010.
- ↑ https://www.englishriviera.co.uk/things-to-do/ashfield-p1342823
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118520628 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
- ↑ a á Каталог Немецкой национальной библиотеки
- ↑ a á b c č d Morgan, Janet P.: Agatha Christie: A Biography. HarperCollins, 1984. 978-0-00-216330-9. Girjji interneahtaveršuvdna (referánsabeaivi 08.03.2015). (eaŋgalsgillii)
- ↑ Christie Mallowan, Agatha: Come, Tell Me How You Live. Fontana Books, 1946, 1990. 0-00-637594-4. (eaŋgalsgillii)