Geavaheaddji:Gálaniitoluodda/Vuođđoartihkal 1
Álttá báktesárgumat leat báktegovat Finmárkku Álttás. Báktegovat leat gávdnon miehtá Álttá gieldda ja maiddái dan lagasguovlluin Romssa fylkkas. Váldooassi govvamateriálas gávdno Álttávuona guovllus ja dan lagassulluin, muhto maiddái Porsáŋggu ja Návuona vuonain leat govvaguovllut.
Dálá áigge báktečullosat leat okta Unesco málmmiárbeguovlluin.
Dutkanhistorjá[rievdat | rievdat gáldu]
Vuosttáš girjjálaš diehtu báktegovain lea Leirbukt dálus jagis 1937. Jagis 1950 gávdnojuvvui Isnestoft, ja moadde jagi geahčen maid Gåshope báktegovat. Jagis 1966 Transfarelvdalen 1 ja 1970 Kvalsunda báktegovat. Viiddis áltálaš govvakompleaksa gávdnojuvvui jagis 1973 Storsteinenis, mii dagahii Álttá báktečullosat olles Davvi-Eurohpá viiddiseamos báktegovain.
Jagis 2008 dihtet juo badjel 6000 gova, mii dagaha Álttás Davvi-Eurohpá stuorámus báktegovvaguovllu. Maŋimus dutkamiid ektui govat leat ráhkaduvvon maŋimus 7000 jagi áigge measta gaskkaihaga.
Álttá báktegovvaguovllut[rievdat | rievdat gáldu]
Álttávuotna lea deháleamos báktegovva-guovlu. Doppe gávdnojit govat boahttevaš guovlluin: Hjemmeluft (sisdoallá guovllut Apanes, Mellom Apanes og Bergheim, Bergheim, Ole Pedersen, Bergbukten, Mellom Bergbukten og Deccastasjonen ja Apana Gåred), Storsteinen (málagovva), Ytre Kåfjord, Amtmannsnes, Transfarelvdalen, Tollevik (málagovva), Isnestoften, Langnesholmen. Stuorra Sørøya sullos leat dovddus gouvllut Gåshope ja Slettenes. Kvaløya lulábeale vuonas gávdnojit guovllut Stokkeberg, Kvalsund ja Leirbukt. Porsáŋgguvuonas leat guokte giovllu: Brennelv ja Billefjord (málagovva). Kvænangenfjordena bađas lea Lillestraumen-nammasaš guovlu.
