Platon
Platon (dološ greikkagillii: Πλάτων, Platōn, lat. Plato; 427–347 oáá) lei antihka greikkalaš filosofa ja Akademiija vuođđudeaddji. Son lea okta beakkánamos ja eanemus dutkojuvvon filosofa olles máilmmis. Platon lei Sokratesa oahppi ja Aristotelesa oahpaheaddji. [1] [2]
Filosofan Platon lei rationalista, realista, idealista ja dualista. Son čálii máŋgga filosofalaš fáttá birra ja gieđahalai earenoamážit etihka, politihka, metafysihka ja diehtoteoriija dahjege epistemologiija.
Platon lei čappagirjjálašvuođa girječálli, ja su čállosat sisttisdolle muitalusaid, allegoriijaid ja myhtaid, maid son ovttastahtii doahpagiid dutkamii. Platon čálii maiddái Sokratesa oahpahusaid bajás, ja Platona dialogain Sokrates leage dávjá váldorollas. Lea goittotge eahpečielggas, man olu Platona čállin teavsttaid dialogain leat Sokratesa duođalaš oaivilat, ja man olu fas Platona iežas oaivilat, maid son lea bidjan Sokratesa nammii. Sokrates váikkuhii goittotge olu Platona jurddašanvuohkái ja lea jáhkkimis, ahte goittotge oassi Platona árat čállosiid jurdagiin leat lonejuvvon dahje heivehuvvon Sokrates. [1] [2]