Nelson Mandela

Nelson Mandela
Nelson Mandela
Nelson Rolihlahla Mandela

Riegádan	suoidnemánu 18. beaivvi 1918:s(1918-07-18)^[1]^[2]^[…] Mvezo^[d], Kapprovinsen^[d], Lulli-Afrihká lihttu^[d]^[1]^[4]^[…]
Jápmán	juovlamánu 5. beaivvi 2013:s(2013-12-05)^[3]^[6]^[…] (95) Houghton Estate^[d], Lulli-Afrihká
Hávdi	Qunu
Riikkavulošvuohta	Lulli-Afrihká
Bargu
Ámmát	politihkkár, selvbiograf ^(nb) , advokáhta, politisk aktivist ^(nb) ja politihkalaš fáŋga
Giella	eaŋgalsgiella ja xhosagiella
Bálkkašumit	Jawaharlal Nehrus pris ^(nb) , Nobela ráfibálkkašupmi, stormester av Det gode håps orden ^(nb) , Mapungubwe-ordenen i platina ^(nb) , Den olympiske orden i gull ^(nb) , Leninordenen ^(nb) , Fyrstinnen av Asturias' pris for internasjonalt samarbeid ^(nb) , Presidentens frihetsmedalje ^(nb) , ordensbånd av Den aztekiske ørns orden ^(nb) , Elefantordenen ^(nb) , Den nassauske husorden av den gylne løve ^(nb) , storkors av Malis nasjonalorden ^(nb) , storkors av St. Olavs Orden ^(nb) , Serafimerordenen ^(nb) , 1. klasse av Jaroslav den vises orden ^(nb) , Order of Merit ^(nb) , den britiske Johanniterorden ^(nb) , Æresborger av Canada ^(nb) , Lenins fredspris ^(nb) , Sakharovprisen ^(nb) , Honorary Companion of the Order of Canada ^(nb) , storkors med kjede av Isabella den katolskes orden ^(nb) , Augusto César Sandino-ordenen ^(nb) , Mo Ibrahim-prisen ^(nb) , Bruno Kreiskys menneskerettspris ^(nb) , FNs menneskerettighetspris ^(nb) , Félix Houphouët-Boigny-fredsprisen ^(nb) , Four Freedoms Award - Freedom Medal ^(nb) , Philadelphia Liberty Medal ^(nb) , Bharat Ratna ^(nb) , Al-Gaddafi internasjonale menneskettighetspris ^(nb) , Giuseppe Motta Medal ^(nb) , Arthur Ashe Courage Award ^(nb) , Ludovic-Trarieux International Human Rights Prize ^(nb) , Ahimsa Award ^(nb) , Delta-prisen for global forståelse ^(nb) , storkjede av Infante Dom Henriks orden ^(nb) , Ambassador of Conscience Award ^(nb) , Kongressens gullmedalje ^(nb) , Nilens orden ^(nb) , Vennskapsordenen ^(nb) , Fulbright Prize ^(en) , Gandhi ráfibálkkašupmi, Den internasjonale Simón Bolívar-prisen ^(nb) , Vennskapsordenen ^(nb) , Stern der Völkerfreundschaft ^(nb) , æresdoktor ved Universidad Complutense de Madrid ^(nb) , Ordenen O.R. Tambos følgesvenner ^(nb) , Isitwalandwe Medal ^(en) , Dronning Elisabeth IIs gulljubileumsmedalje ^(nb) , Stara Planina-ordenen ^(nb) , Nishan-e-Pakistan, Ordenen Playa Girón ^(nb) , José Marti-ordenen ^(nb) , Jamaicaordenen ^(nb) , Ghanas stjernes orden ^(nb) , Smilets orden ^(nb) , Agostinho Neto-ordenen ^(nb) , æresdoktor ved Universitat Autònoma de Barcelona ^(nb) , æresborger av Paris ^(nb) , honorary doctorate of the University of Las Palmas, Gran Canaria ^(en) , Alan Paton Award, æresdoktor ved Hong Kong-universitetet ^(nb) , æresdoktor ved Universitetet i Beijing ^(nb) , storkors av Frihetsordenen ^(nb) , æresdoktor ved Karolinska Institutet ^(nb) , honorary doctor of the University of Calcutta ^(en) , honorary doctor of the University of Pretoria ^(en) , Æresdoktor Leiden universitet ^(nb) , Bailiff Grand Cross of the Order of Saint John ^(en) , Honorary Companion of the Order of Australia ^(nb) , æresdoktor ved Howard Universitet ^(nb) , Order of the Lion ^(en) ja æresdoktor ved Vrije Universiteit Brussel ^(nb)
Bearaš
Váhnemat	Nosekeni Fanny ^(nb) ja Gadla Henry Mphakanyiswa ^(nb)
Guoibmi	Evelyn Mase ^(nb) , Winnie Madikizela-Mandela ^(nb) ja Graça Machel
Mánát	Makgatho Mandela, Makaziwe Mandela, Zenani Mandela-Dlamini, Thembekile Mandela ja Zindzi Mandela
Lassedieđut
Vuolláičálus
Ruovttusiidu	https://www.nelsonmandela.org
Nelson Mandela Wikimedia Commonsas

Nelson Rolihlahla Mandela (r. suoidnemánu 18. b. 1918, Mvezo, Lulli-Afrihkká, j. juovlamánu 5. b. 2013, Johannesburg) lei xhosa-álbmoga thembu-čerdii gullevaš lulliafrihkálaš politihkkár. Son lei guovddáš olmmoš apartheid-politihka vuostálastimis, ja lei fáŋgejuvvon 27 jagi ovdal go beasai luovos jagis 1990^[8]. Jagis 1993 son oaččui Nobel ráfibálkkašumi ovttas daláš presideanta Frederik Willem de Klerkiin^[9], ja jagi maŋŋel, jagis 1994 son šattai Lulli-Afrihká vuosttaš álbmotválljen ja vuosttaš čáhppes presideantan. Mandela šattai birra máilmmi dehálaš friddjavuođa ja dásseárvvu symbolan.

Buohcceviessu ja jápmin[rievdat | Rievdat gáldu]

Jagis 1988 go Mandela lei giddagasas, sutnje lei njommon tuberkulosa.^[10] Geassemánus 2013 Mandela ožžo geahpesinfekšuvnna ja gárttai buohccevissui. Suoidnemánus doaktárat muitaledje ahte Mandela lea komas ja ahte ja mašiinnat sáhttet jáddadit.^[11] Čakčamánus Mandela sirdejuvvui ruoktot^[12] mis son jámii 95-jahkásažžan juovlamánu 5. b. 2013.^[13]

Bálkkašumit[rievdat | Rievdat gáldu]

1993 – ovttas Frederik Willem de Klerkiin Nobel ráfibálkkašupmi
2000 – Sydney ráfibálkkašumi gollemedálja
2000 – Gandhi ráfibálkkašupmi

Gáldut[rievdat | Rievdat gáldu]

↑ ^1,0 ^1,1 Mandela N. Long Walk to Freedom: The Autobiography of Nelson Mandela — 1 — Little, Brown, 1995. — P. 3. — ISBN 978-0-316-54818-2
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q8023"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16196360"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q552959"></a>
↑ Smith D. R. Nelson Mandela, South Africa's first black president, dies aged 95 — The Guardian, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11148"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15637844"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: платформа открытых данных — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
↑ Ex-wife challenges Nelson Mandela's will, demands homestead — Los Angeles Times, 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q188515"></a>
↑ http://www.bbc.co.uk/blogs/thereporters/andrewharding/2010/06/south_africa_world_cup_mandla.html
↑ Nelson Mandela Dead: Former South African President Has Died At 95 — Business Insider, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q286707"></a>
↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>
↑ Strand, Torill ja Strand, Mary (čállit), Solbakk, Aage (doaim.): Servodatoahppu 8-10, s. 95. Kárášjohka: ČálliidLágádus, 2014. ISBN: 978-82-8263153-2. Girjji interneahtaveršuvdna (referánsabeaivi 07.04.2018).
↑ Nobel ráfibálkkašupmi 2013 10.12.2013: Norgga gonagasviessu. Čujuhuvvon 04.04.2018.
↑ Kokkonen, Yrjö. Mandelan tila edelleen vakava 09.06.2013: Yle Uutiset. Čujuhuvvon 06.12.2013. (suomagillii)
↑ Nelson Mandela 'in permanent vegetative state' 05.07.2013: news.com.au. Čujuhuvvon 04.04.2018. (eaŋgalsgillii)
↑ Nelson Mandela released from hospital 1.9.2013: cnn.com. Čujuhuvvon 6.12.2013. (eaŋgalsgillii)
↑ Stenberg Partapuoli, Ann Catrin. ”Nelson Mandela lea mearkkašan ollu álgoálbmogiidda” 06.12.2013: Sameradion ja SVT Sápmi. Čujuhuvvon 04.04.2018.

[_2e7534a8ec05b019-1] 1,0 ^1,1 Mandela N. Long Walk to Freedom: The Autobiography of Nelson Mandela — 1 — Little, Brown, 1995. — P. 3. — ISBN 978-0-316-54818-2
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q8023"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16196360"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q552959"></a>

[_955cc1e7a088e340-2] Smith D. R. Nelson Mandela, South Africa's first black president, dies aged 95 — The Guardian, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11148"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15637844"></a>

[_469d3229e4fbbc1b-3] 3,0 ^3,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: платформа открытых данных — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>

[_108b0327e7fa8e0a-4] Ex-wife challenges Nelson Mandela's will, demands homestead — Los Angeles Times, 2014.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q188515"></a>

[_2153205f82df87a8-5] ttp://www.bbc.co.uk/blogs/thereporters/andrewharding/2010/06/south_africa_world_cup_mandla.html

[_4ab4193941be8735-6] Nelson Mandela Dead: Former South African President Has Died At 95 — Business Insider, 2013.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q286707"></a>

[_e72ca1a21b4cf034-7] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1417"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2450"></a>

[8] Strand, Torill ja Strand, Mary (čállit), Solbakk, Aage (doaim.): Servodatoahppu 8-10, s. 95. Kárášjohka: ČálliidLágádus, 2014. ISBN: 978-82-8263153-2. Girjji interneahtaveršuvdna (referánsabeaivi 07.04.2018).

[9] Nobel ráfibálkkašupmi 2013 10.12.2013: Norgga gonagasviessu. Čujuhuvvon 04.04.2018.

[10] Kokkonen, Yrjö. Mandelan tila edelleen vakava 09.06.2013: Yle Uutiset. Čujuhuvvon 06.12.2013. (suomagillii)

[11] Nelson Mandela 'in permanent vegetative state' 05.07.2013: news.com.au. Čujuhuvvon 04.04.2018. (eaŋgalsgillii)

[12] Nelson Mandela released from hospital 1.9.2013: cnn.com. Čujuhuvvon 6.12.2013. (eaŋgalsgillii)

[partapuoli-13] Stenberg Partapuoli, Ann Catrin. ”Nelson Mandela lea mearkkašan ollu álgoálbmogiidda” 06.12.2013: Sameradion ja SVT Sápmi. Čujuhuvvon 04.04.2018.

[1]

[2]

[4]

[3]

[6]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]